An Lon Dubh wrote:
A Jay Bee, ana-mhaith ar fad! Rud a chuireann an ionadh orm go dtuigimse na daoine sin níos fearr ná mar a thuigimse Gàidhlig na hAlban féin!
Sin an chéad rud a ruith liomsa leis, go bhfuighinn an fear as Ceanada a thuisgint abhfad níos feárr ná an fear 'thá ag cur na gceisteanna. Cloisimse gnéithe a bhaineann le Gaoluinn na Mumhan insan chaint aige chón maith. Rud eile tháinig chugam is mé ag éisteacht ná nách gcloisfí an blas eachtranach ar dhaoinibh is iad ag caint as Gaoluinn nú Gáidhlig, nuair is canteoirí dubhchais iad. Éist leis an gceann seo mar shampla:
http://www.cainntmomhathar.com/audio.php?t=5&sp=4&l=eFear as Albain (FA): '
Dé*1 an t-ainm athá ort?
Fear as Ceanada: Mise? Alasdair Séamas Mac Dubhghaill
Fear as Albain: Mac Dubhghaill?
Fear as Ceanada:
Thá*2 mi ya nú Thá mo Dhia?, as Judique.
Bha*3 mi anseo cuid is mó
dem'*4 shaoghal, fad leathchead is a fiche bliadhna agus...ehm
Fear as Albain: Is cathuin a ruga' tú?
Fear as Ceanada: rugainn fé cheann leathchead agus fiche bliadhna... 1938, (ní chloiseann tú an Ceanadachas nú an guth Ceanadach go ndeireann sé 1938
Fear eile: Thá sin níos sine ná mise.................
*1 Cad é = 'Dé, a feature of Ring and Ulster Irish. Dé chuis? for example is used instead of canathaobh (cad ina thaobh) or Cém fáth in Ring. Goidé (i.e. Cad) é mar atá tú instead of Conas 'tá tú? in Ulster.
"2 Thá is used in Ring and on the furthest tip of Corca Dhuibhne.
*3 Bha (Bhí), was used by Amhlaoibh Ua Suilleabháin (Cínn lae Amhlaoibh Uí Shuilleabháin), a man who lived in Callan (Tipperary/ Kilkenny, but had been originally from Kerry, but spent considerable time in Waterford also and spoke a mixture of Déise and Kerry Irish.
In Old Irish the substantive verb was irregular, whereby it was Boí (where we get Bhí) for the initial 3 persons, but B(h)a for the rest i.e. B(h)amar.
*4 dem' shaoghal. Although all dialects elite the vowel of the pronoun when its prior to a word beginning with another vowel i.e. m'athair; this rarely happens when the pronoun is before a consonant, except in Munster where dem' shaol, dod bhuachaill are more commonly heard than de mo shaoghal, do do bhuachaill etc...
Lastly, a question not to do with the recording, but with Scottish Gaelic and Irish Gaelic in general.
Its to do with the word
fuireach. I have only ever heard it in Déise and Scottish Gaelic. There's a slight distinction in usage between both dialects. In Déise Irish it means to wait or stay and is only used as a verbal noun (from my experience), but in Scottish Gaelic, as well as meaning to wait or stay, it also means to live.
I know its a recognised word in Irish also as its found in foclóir.ie, but I've never heard it used anywhere else. Has anybody?
Cian
_________________
Is Fearr súil romhainn ná ḋá ṡúil inár ndiaiḋ
(Amhlaoibh Ó Súilleabháin)
Please wait for corrections/ more input from other forum members before acting on advice
I'm familiar with Munster Irish/ Gaolainn na Mumhan (GM) and the Official Standard/an Caighdeán Oifigiúil (CO)